Kurban İbadetinin Mahiyet ve Anlamı Nedir?

İbadet, Allah’a olan saygımızı ve bağlılığımızı, O’nun istediği şekilde yerine getirmeyi ifade eder. Bu yüzden, bizim ibadet hayatımızı belirleyen ve şekillendiren yegâne faildir, kendisine bağlılığımızı sunacağımız Allah Teala. Her ibadet, manevi âleme yapılan bir yolculuk olarak görülebilir ve bu yolculuğu biz, Yüce Allah’ın beyanlarına, Resulü’nün söz ve uygulamalarına riayet ederek yerine getirebiliriz.

Hal böyle olunca Allah Teala, bizden, kendisine olan bağlılığımızı ne şekilde göstermemizi istemişse, biz de öylece gösteririz. Allahın emrettiği ve peygamberimizin gösterdiği şekil dışında bir ibadet şeklini biz, kendimiz üretemeyiz. Yani kendi düşünce ve isteklerimize göre bir ibadet ve ibadet şekli belirleyemeyiz.

KURBAN İBADETİ ALLAH'A TESLİMİYETİN İFADESİDİR

Allaha saygı, muhabbet ve taatin ifadesi olan ibadetler, O (c.c.) ve Resulü’nün belirlediği üzere, farklı şekillerde yapılır. Namaz ibadeti belli hareketlerle yapılır. Oruç ibadeti Allah için yemeyi, içmeyi ve diğer nefsi arzuları terk etmektir. Hac veya umrede tavaf ibadeti, adına Kabe dediğimiz “kutsal ev”in etrafında dönerek yapılır. Sa’y ibadeti, Safa ve Merve tepeleri arasında yürüyerek gerçekleşir. Yine hacda vakfe ibadeti, Arafat ovasında bekleyerek yerine getirilir. Kurban ibadeti de Allah’a teslimiyet, yakınlık ve bağlılığımızın ifadesi olarak, türleri dinimiz tarafından tayin edilmiş kurbanlık bir hayvanı, bayram günlerinde kesmek suretiyle yapılır.

İBADETLERİMİZİ ALLAH RASULÜ'NÜN BİLDİRDİĞİ GİBİ YAPMALIYIZ

Hal böyle olunca, dinimizin belirlediği ibadetleri yerine getirmiş olmak için, bu ibadetlerin yapılış şeklini, zamanını ve yapılışı esnasında uymamız gereken kuralları, aynen Allah ve Resulü’nün bildirdiği şekliyle takip etmek durumundayız. Aksi takdirde bu ibadetleri yapmış sayılmayız.

Yapmamız gereken bir ibadeti yerine getiremediğimizde bazen Allah Teala bize, ona bedel olarak, başka bir ibadet önerir. Mesela, oruç tutamadığımızda onun kazası vardır. Hiç oruç tutamayacakların bedel olarak fidye vermesine müsaade edilmiştir. Ancak kurban ibadetinin kazası olmadığı gibi, kurban kesmenin sevabına ermek için, bayram günlerinde dinimizce tayin edilmiş hayvan türlerinden birini kesmenin dışında, onun yerini geçen başkaca bir ibadet de emredilmemiştir.

Kurban, ancak bayramın ilk üç gününde, dinimiz tarafından türleri belirlenmiş hayvanlardan bir tanesini kesmek suretiyle yerine getirilen bir ibadettir. Bunun yerine, bize sevap kazandıran daha başka hayırlı ve güzel bir iş yapmak suretiyle kurban ibadetini yerine getirmiş sayılmayız. Yaptığımız bu güzel amellerden dolayı elbette sevaba gireriz, ancak kurban kesmenin dışında, başka bir hayırlı iş yaparak, kurban kesmenin sevabını almış olmayız. 

KAYNAK: Dr. Recep ÖZDİREK, Kurban İbadeti, Erkam Yayınları, 2007, İstanbul