İslâm Dininde Çalışmanın Önemi

İslam'da çalışmanın, alın terinin, helal kazancın önemi nedir? İnsanın elinin emeği ile kazanndığının faziletini bildiren ayet ve hadisler...

Son ve en mükemmel din olan İslâm’ın gayesi insanların mutluluğudur. Bu mutluluk, tek taraflı ve dengesiz bir mutluluk değildir.

İslâm dini, insanlara hem dünyada hem de ahiret hayatında mutlu olmanın yollarını göstermiştir. Dünya ve ahiret mutluluğu çalışmakla elde edilir. Bu sebeple müslüman, her ikisi için de çalışmak zorundadır. Dünya için çalışıp kazanmak da dinimizin emridir.

Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de “Hakikaten insan için çalıştığından başkası yoktur”^[1] buyurarak çalışmanın önemini bildirmiştir.

Sevgili Peygamberimiz de: “Kişinin yediği en hayırlı yemek, elinin emeği ile kazandığı yemektir. Allah’ın Peygamberi Davut (a.s.)’da elinin emeği ile geçinirdi.”^[2] buyurmuştur.

Dinimiz, çalışmaya büyük önem vermiş, helâl kazanç sağlamak için çalışmayı ibadet olarak değerlendirmiştir.

Bir gün peygamberimizin bulunduğu bir yerde güçlü kuvvetli birinin geçtiğini gördüler.

Bunu gören ashab:

–Ya Resûlellah! Keşke bu adam Allah yolunda çalışsa, dediler.

Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle buyurdu:

– Eğer bu adam evinden küçük çocuklarının ekmeğini kazanmak için çıkmış ise Allah yolundadır. İhtiyar anne ve babasının ihtiyaçlarını karşılamak için çıkmış ise yine Allah yolundadır. Kendi ekmeğini kazanmak için çıkmış ise yine Allah yolundadır. Eğer gösteriş için çıkmış ise işte o zaman şeytan yolundadır.”^[3]

İslâmın beş şartından ikisi olan zekât ve hac, zengin müslümanların yapması gereken ibadetlerdir. Zenginlik ise çalışmakla elde edilir. Çalışan insan hayırlı insandır. Çünkü, insan çalışmakla hem kendisine, hem ailesine, hem de milletine yararlı olur.

Peygamber Efendimiz: “İnsanların hayırlısı, insanlara yararlı olandır.”^[4] buyurarak bu gerçeği açıklamıştır.

Müslüman hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için çalışmalı, yarın ölecekmiş gibi de ahiret için hazırlık yapmalıdır.

Peygamberimiz, daima çalışmayı tavsiye etmiş “İki günü birbirine eşit olan aldanmıştır.”^[5] buyurarak müslümanların her gün daha ileri gitmesini stemiştir.

Medineli müslümanlardan biri Peygamber Efendimize gelerek kendisine yardım etmesini istedi. Peygamberimiz ona:

– Evinde bir şey yok mu? diye sordu. O da:

– Bir tarafını üstümüze aldığımız, bir tarafını da yere serdiğimiz bir sergi ile içinden su içtiğimiz bir çömlek var, dedi.

Peygamberimiz ona:

– Git onları bana getir, dedi. Adam gidip getirdi, Peygamberimiz:

– Bunları kim satın alacak, dedi.

Müslümanlardan biri:

– Ey Allah’ın Resûlü, ben onları bir dirheme satın alırım, dedi. Peygamberimiz:

– Fazla veren var mı? diye sordu. Bir başkası:

– Bunlara iki dirhem veririm, dedi. Peygamberimiz bunları o adama verdi. Sonra kendisine gelen adama dönerek:

– Bunların (dirhemlerin) biriyle evine yiyecek al, biriyle de bir balta alarak bana getir, dedi. Peygamberimiz adamın getirdiği baltaya kendi eliyle sap taktı ve:

– Haydi git (dağdan) odun kes de sat, onbeş gün seni buralarda görmeyeceğim, buyurdu.

Adam onbeş gün sonra geldi. On dirhem kazanmış, bir kısmıyla yiyecek, bir kısmıyla da elbise almıştı. Bunun üzerine Peygamberimiz:

– Böyle çalışman, dilencilik yapmandan hayırlıdır. Çünkü dilencilik yapmak kıyamet gününde yüzünde kara leke olacaktır, buyurdu. ^[6]

Sevgili Peygamberimiz şu mübarek sözü ile bize dünya ve ahirette mutlu olmanın yollarını göstermiştir. Buyuruyor ki:

“Sizin hayırlınız; dünyası için ahiretini terketmeyen, ahireti için de dünyasını terketmeyip her ikisi için çalışan ve insanlara yük olmayandır.”^[7]

O halde müslüman hem dünya, hem de ahiret için çalışacak, her gün daha ileri gidecektir. Dinimizin emri budur.

^[1]   Necm sûresi,  39.

^[2]   Riyazü’s-Salihin, c.1, s. 569.

^[3]   Et-Terğib ve’t-terhib, c. 2, s. 524.

^[4]   250 Hadis, s. 121.

^[5]   Keşfu’l-Hafa, c. 2, s. 233.

^[6]   Et-Terğib, ve’t-Terhib, c. 2, s.  523.

^[7]   Muhtaru’l-Ehadis