Hac Esnasında Peygamberimize Sorulan Sorular
Hac yaparken peygamberimize neler sorulmuştur? Peygamberimiz nasıl cevap vermiştir? Bu cevaplarla ilgili alimler ne fetva vermişlerdir? Bununla ilgili hadisler nelerdir? Bu hadislerden ne anlamalıyız? Dr. Murat Kaya anlatıyor...
Abdullah bin Amr bin Âs (r.a) şöyle buyurur:
“Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz Vedâ Haccı’nda, insanlar mes’elelerini sorup öğrensin diye Minâ’da durdular. Yanlarına biri gelip:
«‒Bilemedim de kurban kesmeden tıraş oldum?» dedi. Efendimiz (s.a.v):
«‒Kurbanını kes, günâhı yok!» buyurdular. Diğeri gelip:
«‒Bilemedim de şeytan taşlamadan evvel kurban kestim?» dedi. Efendimiz (s.a.v):
«‒Şeytanı taşla, günâhı yok!» buyurdular.
Nebiyy-i Mükerrem (s.a.v) Efendimiz’e (o gün Remy, nahr, halk, tavâf gibi Bayram günü yapılacak amellerden) takdîm veya tehir edilmiş hiçbir şey sorulmadı ki cevabında: «Yap, günâhı yok!» buyurmuş olmasınlar!” (Buhârî, İlim, 23)
BU HADİSTEN NE ANLAMALIYIZ?
Âlimlerimiz, binekteyken, yürürken, dururken yani her hâlukârda insanları aydınlatmalıdır.
Allah’a itaatle meşgul olan âlime sual ve fetvâ sormak, onunda buna cevap vermesi câizdir. Çünkü âlim bir tâati bitirdiğinde hemen diğer bir tâate koşar. Nitekim burada Efendimiz (s.a.v) haccın menâsikini sırayla yerine getirirlerken Cemrelerin yanında kendilerine pekçok suâl tevcih edilmiştir.
Âlimlerimiz, haccın Şeytan taşlamak, Kurban kesmek, Tıraş olmak ve İfâda Tavâfı gibi rükünlerini sıra ile yapmanın sünnet mi yoksa vâcib mi olduğu husûsunda ihtilâf etmişlerdir. İmâm Ebû Hanîfe, İmâm Mâlik ve benzerleri, vâcib olduğunu söyleyerek bunların sırasını değiştirenlerin keffâret olarak bir kurban kesmeleri gerektiğini ifâde etmişlerdir. Her iki tarafın da delillerinin tafsîli fıkıh kitaplarımızda mevcuttur.
Sırayı gözetmenin vâcib olduğunu söyleyenlere göre Peygamber Efendimiz’in bu hadîs-i şerîfteki kasdı “Bilmeyerek yaptığınız için günah yoktur, ancak fidye gerekir” şeklindedir.