Gizli Nikâh Caiz midir?

Gizlice yapılan nikâh akdi caiz midir? Aileden gizli kıyılan dini nikah geçerli midir?

Dışarıda açıklanmamak üzere gizlice yapılan nikâh akdi caiz değildir. Ancak nikâh akdi şahitlerin önünde yapılıp da, sonradan şahitlere bunu gizlemeleri ve dışarıda açıklamamaları tavsiye edilse, bu evlilik gizli yapılmış sayılır mı?

İmam Ebû Hanîfe ve İmam Şâfi’ye göre böyle bir evlilik gizli yapılmış sayılmaz. Çünkü şahitlere sonradan yapılacak gizli tutma tavsiyeleri nikâh akdine zarar vermez.^[1]

İmam Mâlik ise evliliğin topluma ilânını bir şart olarak kabul ettiği için, gizli yapılan veya şahitlerden gizlemeleri istenen bir nikâhı geçerli saymaz.

İmam Malik gizli nikâhı şöyle tarif eder: Kocanın şahitlerden nikâh akdini, daha önce evli ise önceki karısından veya ev halkı bile olsa diğer insanlardan gizlemelerini istediği nikâhtır.

Hanbelîlere göre ise gizli tutma tavsiyesi nikâhı geçersiz kılmaz. Evliliği veli, şahitler ve eşler gizlese de bu geçerli olur, fakat böyle bir gizleme mekruhtur.^[2]

Diğer yandan İbn Ebî Leylâ, Ebû Sevr ve Ebû Bekr el-Esamm’a göre evlilikte şahit bulundurmak şart değildir. Bu fakihlerin dayandığı delil aşağıdaki ayetlerin genel anlamıdır:

“Kadınlardan hoşunuza gidenleri nikâhlayın...” ^[3]

“İçinizden bekâr olanları, köle ve câriyelerinizden elverişli olanları evlendirin.” ^[4] Onlar bu konudaki hadisleri, âyetlerin mutlak anlamını sınırlayacak güçte görmemişlerdir.

Ancak çoğunluk müctehitler bu görüşü reddetmiş ve nikâhta şahitten söz eden hadislerin meşhur olduğunu ve âyetlerin mutlak anlamını sınırlayacak güçte bulunduğunu söylemişlerdir.^[5] Bir İslâm toplumunda kimin kiminle evli olduğu bilinirse, kişiler zina töhmetinden korunmuş olur.

Dipnotlar:

^[1] Serahsî, age, V, 31; İbn Rüşd, age, II, 15. ^[2] Gâyetü’l-Muntehî, 1. baskı, Dimaşk, III, 27. ^[3] Nisâ’, 4/3. ^[4] Nûr, 24/32. ^[5] ez Zühaylî, age, VII, 71, 72.