Galaksilerdeki İlâhî İhtişam

Semâda, modern teleskoplarla görülebilen birkaç yüz milyar galaksi vardır. Galaksi, on milyon ile bir milyar arasındaki yıldız ve bu yıldızların ham maddeleriyle arta kalanlarını barındıran dev yıldız topluluğudur.17 Güneş sisteminin yer aldığı Samanyolu Galaksisi bunlardan sadece biridir.

Yüzlerce ya da binlerce galaksinin bir arada olduğu topluluklara, Galaksi Kümesi denir. Galaksi kümelerinin oluşturduğu topluluklara da Galaksi Süper Kümesi denir. İçinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi ve yakınımızdaki yaklaşık 30 galaksi, küçük bir küme olan Yerel Galaksi Kümesi’ni oluşturur. Yakın galaksi kümelerinden biri olan, yaklaşık 65 milyon ışık yılı uzaktaki Virgo (Başak) Galaksi Kümesi ise tahmînen 2000 galaksi içerir. Bir süperkümede ise onlarca galaksi kümesi bulunur ve çapı da 100 milyon ışık yılını bulur.

Kâinâta akseden ilâhî ihtişâmı gösteren diğer bir husus da galaksilerin çarpışmasıdır. Galaksi çarpışmaları sık rastlanan hâdiselerdir. Eğer iki galaksinin yörüngesi kesişiyorsa ya da birbirlerine yeterince yaklaşmışlarsa kütle çekimleri onları birbirine çeker. Galaksiler her ne kadar milyarlarca yıldızı ihtivâ etseler de yıldızların arasında muazzam uzaklıklar olduğu için çarpışma esnâsında yıldızlar birbirine değmeden geçip gider. Ancak, gaz ve tozdan meydana gelen yıldızlar arası madde, çarpışmanın tesiriyle belli yerlerde sıkışır. Bu durum yıldız oluşumunu hızlandırır. Bu sebeple çarpışan galaksilerde yıldız oluşumunda patlama gözlenir. Yaklaşık 3 milyar yıl sonra böyle bir çarpışmanın Samanyolu’yla Andromeda galaksileri arasında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

 Zira Samanyolu Galaksisi ile komşusu Andromeda, saatte yaklaşık 500 bin kilometre hızla birbirlerine doğru yaklaşıyorlar. Aralarında 2,2 milyon ışık yılı mesâfe bulunan bu iki galaksi, yaklaşık üç milyar yıl sonra çarpışacaklardır.

Samanyolu’nda yaklaşık 200 milyar yıldız vardır. Güneş, bu yıldızlardan sadece biridir. Samanyolu Galaksisi 100.000 ışık yılı çapındadır. Saniyede 274 km hızla döner ve 900.000 km hızla Vega Yıldızı’na doğru hareket eder. Herkül galaksi kümesi 10.000 küçük galaksiden meydana gelir ve dünyamızdan 25.000 ışık yılı uzaktadır.

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Tefekkür, Erkam Yayınları, İstanbul, 2010

GÜNEŞİN VE AYIN BİR HESAP İLE HAREKET ETMESİ