Devletlerin Devamlılığı Neye Bağlıdır?

Devletlerin ömürlerindeki devamlılık; ahlâk, adâlet, hak, hukuk gibi ulvî esaslara riâyete bağlıdır. Çünkü; âile, toplum, mal, mülk, devlet vs. hepsi birer emânettir.

Allah Teâlâ, emânete sahip çıkıldığı müddetçe ömür ve şevket bahşeder. Sahipleniş asgarîye düştüğü zaman, emânetler el değiştirir.

Tarihe baktığımızda karşımıza çıkan neticeler de, bu hakîkatin göstergesidir. Yani kurulan devletlere Allah Teâlâ, bu mânevî esaslara sahip oldukları nisbette ömür bahşetmiştir.

Bu gerçek ışığında İslâm devletleri içinde en uzun ömre nâil olan Osmanlı’nın bu mazhariyeti, pek muhteşemdir. Dolayısıyla burada onun temelini oluşturan müessirlere kısaca temas etmenin faydalı olacağı kanaatindeyiz.

Zira Osmanlı, kendisinin temel harcını teşkil eden bu müessirler bereketiyle pek büyük zaferlere nâil olmuş, tarihe şan ve şeref dolu hâtıralar hediye etmiştir.

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Âbide Şahsiyetleri ve Müesseseleriyle Osmanlı, Erkam Yayınları