Câferîlik Nedir? Câferî Kimdir?

Câferîlik, Câʿferî düşünce ekolü, Câʿferî okulu, Câʿferî hukuku ya da Câʿferî fıkhı İmamiye-i İsnaaşeriye (Onikiciler/Onikicilik) İslâm mezhebinin temelini teşkil eden fıkıh ekolüdür.

Sünnî mezheplerin dışında kalan fıkhî mezhep ve ekollerin, müntesipleri itibariyle en önemli kısmını Şîa grubunda yer alan fıkhî ekoller teşkil eder. Şîa esasen başlangıçta siyasî, devamında da itikadî bir gruplaşma iken mezhepleşme sürecine bağlı olarak kendine özgü fıkıh doktrin ve uygulaması da geliştirdiğinden Şîa'nın üç büyük fırkası aynı zamanda birer fıkıh mezhebi olarak da  görülebilir. İmâmiyye  akaid  ve  fıkıhta  Ca‘fer es-Sâdık'ın  görüşlerini esas aldığından Ca‘feriyye olarak da anılır.

CÂFERÎLİĞİN GÖRÜŞLERİ

Ca‘ferî fıkhında Sünnî kesimdeki ehl-i hadîs ehl-i re’y ayırımını kısmen andırır tarzda iki temel eğilim görülür ve bunların temsilcileri Ahbârîler ve Usûlîler diye anılırlar. Birinciler hüküm çıkarmada hadisleri esas alır ve Kur'an'ın da ancak bu hadislerle anlaşılabileceğini söylerken ikinci grup kitap, sünnet, icmâ ve akıl şeklinde dört delilden  söz eder. Ancak  Şîa'nın sünnet ve icmâ anlayışı  Sünnî mezheplerinkinden oldukça farklı olup  Hz.  Peygamber'in  ve  mâsum  imamların (on iki imam) söz, fiil ve tasviplerini ölçü alır, sadece Ehl-i beyt’in rivayet ettiği hadisleri kabul ederler. Müt‘a nikâhını câiz görme, abdestte çıplak ayakların üstüne meshi yeterli sayma, boşamada iki şahit zorunluluğu, beş vakit namazı cem‘ yoluyla üç vakitte kılma, zekâtı  (humus)  din  adamları eliyle toplama gibi bazı farklı görüş ve uygulamaları vardır.

Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları, 2002