“Allah’ın Eli Onların Eli Üzerindedir” Ayeti
Beyatürrıdvân (Rıdvan biati) nedir? “Allah’ın eli onların eli üzerindedir” ayetini nasıl anlamalıyız? Abdullah Sert Hocaefendi, Şifa-i Şerif eserinden Bîatürrıdvân’ın (Rıdvan bîatı) nasıl yapıldığını ve Peygamber’e (s.a.v.) biatin faziletini okuyor.
ONA BÎAT, ALLAH’A BÎAT SAYILIR
Allah Teâlâ yine Fetih sûresinin müteâkip âyetlerinde şöyle buyurdu:
“Sana bîat edenler gerçekte Allah’a bîat etmiştir. Allah’ın eli onların eli üzerindedir.” (Fetih 48/10.) Bu âyette sözü edilen bîat, Hudeybiye’de yapılan Bîatürrıdvân’dır (Bey’atü’r-rıdvân). Bu âyette: “Ey Muhammed! Sahâbîler seninle sözleşme yapmakla Allah ile sözleşme yapmış oluyorlar.” denmektedir.
Peygamber aleyhisselâm hicretin 6. yılında (628) 1400 sahâbîsi ile birlikte umre yapmak üzere Mekke’ye doğru yola çıkmış, fakat Mekkeliler onları şehre sokmayınca, Müslümanlar Hudeybiye denilen yerde konaklamış, oraya savaşmak için değil, umre yapmak için geldiklerini bildirmek üzere Mekke’ye iki temsilci göndermişlerdi.
Bu temsilcilerden biri olan Hz. Osmân’ın öldürüldüğüne dâir bir şâyia çıkınca, Peygamber (s.a.v.) Efendimiz orada bulunan Müslümanları bir ağacın altında toplamış, Mekkelilerden bunun hesabını soracaklarına dâir onlardan söz (bîat) almıştı. İşte bu olay, bîat eden Müslümanlardan Allah Teâlâ’nın râzı olduğunu ifâde etmek üzere Bîatürrıdvân (Rıdvan bîatı) diye anılmıştır.
Şu âyet-i kerîme bu sözleşmenin mâhiyetini ortaya koymaktadır: “Şüphesiz Allah, mü’minlerden cennet karşılığında canlarını ve mallarını satın almıştır. Onlar Allah yolunda savaşırlar, öldürürler ve öldürülürler. Bu, Allah’ın Tevrât’ta, İncîl’de ve Kur’an’da bildirdiği gerçek vaadidir. Vaadine Allah’tan daha vefâlı kim vardır? O hâlde O’nunla yapmış olduğunuz bu alışverişten dolayı sevinin. En büyük bahtiyârlık işte budur.” (Tevbe 9/111.)
“Allah’ın eli onların elleri üzerindedir” âyetiyle bîat sırasındaki durum kastedilmektedir. Bazı âlimlere göre “Allah’ın eli onların eli üzerindedir” demek, “Allah’ın Peygambere verdiği destek, sahâbenin ona verdiği destekten daha fazladır” anlamına gelmektedir.
Kimine göre “Allah’ın eli” sözü ile Allah’ın vereceği sevap kastedilmektir; kimine göre ise bu tamlama Allah’ın ihsânı demektir; kimine göre aynı ifâde Allah’ın onlarla yaptığı sözleşme anlamındadır. Kısacası “Allah’ın eli” sözü mecâzî bir anlatım, maksadı îmâ ile ifâde etme yöntemidir. (Buna edebiyâtta istiâre ve cinâs (tecnis) denir)
Burada ashâb-ı kiramın Resûl-i Ekrem’e (s.a.v.) olan bîatlarının önemi vurgulanmakta, (Çünkü Resûl-i Ekrem (s.a.v.) ile yapılan bu bîat Allah Teâlâ ile yapılmış sayılmaktadır.) kendisine bîat edilen Peygamber aleyhisselâmın şânının yüceliği belirtilmektedir.
Kaynak: Kādî İyâz, Şifa-i Şerif