845 Yıllık Mardin Ulu Cami’nin Duvarında Yazılı Olan Kitabe

Mardin’deki 845 yıllık Ulu Cami, duvarına işlenen ve kentte vergilerin kaldırıldığını bildiren kararların yazılı olduğu “Vergi Muafiyet Kitabesi”yle dikkati çekiyor.

Türk beyi Artuklu Emiri Kutbettin İl Gazi tarafından 1176 yılında Mardin’de inşa edilen Ulu Cami’nin inşasından 10 yıl sonra Artuklu Emiri’nin oğlu Melik Hüsameddin Yavlak Aslan tarafından yazdırılan “Vergi Muafiyet Kitabesi” en önemli özelliklerinden biri.

TÜRK-İSLAM DÖNEMİNİN EN ESKİ ÖRNEKLERDEN

Caminin doğu kapısı duvarına yazılan “Vergi Muafiyet Kitabesi”, Türk İslam döneminin en eski vergi muafiyet kitabelerinden biri.

Şehirdeki ekonomiyi canlandırmak, özellikle İpekyolu tüccarlarını şehre çekmek için birçok vergiyi kaldırarak kenti cazibe merkezi haline getiren kararların yazılı olduğu kitabe, ziyaretçilerden de ilgi görüyor.

Mardin’de hüküm süren devletler arasında şehrin mimari dokusunun oluşumunda Artuklu Beyliği’nin önemli bir yeri var.

Ulu Cami beyliğin önemli eserlerinden biri ve kitabenin de ayrı bir yeri bulunuyor. Kitabe, Artuklu Emiri Kutbettin İl Gazi’nin oğlu Melik Hüsameddin Yavlak Arslan tarafından 1186 yılında yazdırıldı.

KİTABE NEDEN YAZILDI?

Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Murat Çağlayan, kitabenin yazılma amacının önemine değinerek, şunları kaydetti:

“Melik, İpekyolu üzerinde bulunan şehrin bu ticaretten daha fazla faydalanması için çok siyasi bir karar veriyor. Şehirdeki hemen hemen bütün vergileri iptal ediyor. Bunu da kitabeye yazıyor. Kitabede birçok kesimden gayri resmi olarak alınan vergilerin hepsini kaldırılıyor. Bunu gerçekleştirdikten sonra da gerçekten kentte bayındırlık faaliyetleri artmış. Hanlar, hamamlar, medreseler, kiliseler ve benzeri mimarı yapıların inşası ile beraber şehirde huzur ve refah ortamı yaşanıyor, ticaret de canlanıyor.”

KİTABELERİN TÜRKÇE ÇEVİRİLERİNİN OLMASI TALEBİ

Kitabeye yönelik akademik çalışmalar ve çevirilerin yapıldığını anlatan Çağlayan, caminin doğudaki ana giriş kapısında bulunan kitabenin Türkçe çevrilerinin de olması gerektiğini söyledi.

Türkçe çevirinin akademik kaynaklarda bulunduğunu ifade eden Çağlayan, “Gelen ziyaretçilerin anlaması açısından anıtın üzerinde Türkçe çevirilerin yer almasını ümit ediyoruz. Yakın bir zamanda Valilik ve Vakıflar Genel Müdürlüğü bu konularda bir çalışma yapacak. Şimdiden kendilerine teşekkür ediyoruz.” dedi.

Kaynak: AA