20 yıl önce 2 bin kitapla hizmet vermeye başlayan İLAM Kütüphanesi, bugün 30 bin adet eser ve 70 binden fazla cilt adediyle İstanbul’da ağırlıklı dini kitapların bulunduğu, bunlar arasında da tasavvufi eserlerin yoğunlukta olduğu bir kütüphane. 

İLAM diye bilinen İlmi Araştırmalar Merkezi, Aziz Mahmud Hüdâyi Vakfı bünyesinde, ilahiyat alanında lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine birçok imkân sunuyor. Bu imkânlardan biri de öğrencilerin kendilerini ilmi ve akademik olarak geliştirebilecekleri bir kütüphanelerinin kurulmuş olması. Bu imkân yalnızca İLAM öğrenci ve hocalarına değil, dışarıya açık olarak da devam ettirilen bir hizmet.

1996 yılında 2 bin eserle kurulan İLAM Kütüphanesi’nde bugün eser adedi yaklaşık 30 bine, cilt adedi de yaklaşık 70 bine ulaşmış durumda. Kütüphanede satın alma, bağış ve mübadele yolları ile kitap mevcudu her geçen gün artırılıyor. Dini ağırlıklı kitaplar olmakla birlikte her konudan kitap bulmak mümkün. Yoğunluğun tasavvuf eserlerinde olması ise bu kütüphaneyi diğerlerinden ayıran bir özellik. Daha çok üniversite öğrencileri ve araştırmacılara yönelik hizmet veren kütüphanede yoğunluk tefsir, hadis, akaid, fıkıh, felsefe ve tasavvuf gibi temel dini eserler alanında.

İLAM Kütüphanesi, okuyucularına, yerinde yararlanma, ödünç verme, fotokopi, scanner, ciltleme gibi hizmetler veriyor. Ödünç kitaplar yalnızca İLAM içerisindeki araştırmacılara, öğrencilere ve hocalara belli bir süre dâhilinde tahsis ediliyor. Dışarıdan gelenlere ödünç kitap verilmiyor ancak onlara da gereken ilgi gösteriliyor. Kütüphaneye günübirlik gelenler kitapların fotokopisini çekip (sayfası 10 kuruş) ya da kütüphanede çalışıp bu hizmetten istifade edebiliyorlar. Telif hakkı yoksa bir kitabın tamamını fotokopi servisinde ciltleyebiliyorlar.

Hafta içi 09.00 – 18.00, cumartesi 09.00 – 15.00 saatleri arası açık olan kütüphane, pazar günleri ve dini tatillerde kapalı, resmi tatillerde açık olarak hizmet veriyor. Açık olan günlerde öğlen yemeğinizi yiyebilir, çay ve diğer ihtiyaçlar içinse kantini kullanabilirsiniz.

TÜRKİYE'NİN EN ÇOK TASAVVUF ESERİ BARINDIRAN KÜTÜPHANESİ

Daha önce Taksim’de Atatürk Kitaplığı’nda çalışan ve 20 yıldır İLAM Kütüphanesi’nde uzman kütüphaneci olarak kitap hizmetlerine devam eden Vahdettin Başak, İLAM Kütüphanesi’nin kurulmasından bugünlere gelmesinde emeği yok sayılamayacak birisi. Vahdettin Başak, İLAM Kütüphanesi’ndeki en önemli ve en çok kullanılan eserleri bizimle paylaştı:

“Kütüphanede en nadir eserler arasında sayılabilecek Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’ın Hak Dini Kur'ân Dili eserinin şu an 10 ciltle Türkçeye çevrilmiş halinin 13 cilt halindeki orijinali var. Zannediyorum kardeşi istinsah etmiş bu eseri. Elmalılı’nın asıl kendi eliyle yazdığı eser de şu anda Süleymaniye Kütüphanesi’nde mevcut imiş.

Tasavvuf alanında uzmanlaşmaya, bu alanda eserleri bir araya getirmeye çalışan bir kütüphane İLAM Kütüphanesi. Kaynak kitaplar bakımından İLAM Kütüphanesi için ‘Türkiye’nin en çok tasavvuf eseri barındıran kütüphanesi’ diyebiliriz. Bu alanda yetkin olduğunu içerisindeki eserlerden de anlayabiliyorsunuz. Tabii içerisinde eksikler olabilir ancak tasavvufla ilgili olabilecek en iyi kütüphanelerden birisidir. Bu konuda iddialı.

İslami ilimler alanında yüksek lisans yapanların çok fazla sağa sola düşmeden yararlanabileceği düzeyde bir kütüphanemiz var. Aynı şeyi doktora için söyleyemiyoruz, çünkü doktora için kitap eksiklerimiz var.

İLAM Kütüphanesi’nde en çok kullanılan kitaplar arasında şunları sayabiliriz:

Tefsir kitapları arasında; İbni Sad’ın Tabakat’ı, Ragıb El-Isfahani’nin Müfredât’ı, Esabab-ı Nüzul, Demirci’nin Tefsir Usülü ve Tefsir Tarihi, Busevi’nin Ruhul Beyan Tefsiri, Ömer Çelik’in Kur’ân Tefsiri, Fahreddin Razi’nin Tefsiri, İbn-i Kesir Tefsiri, Fizalil Kur’ân Tefsiri, Siyuti’nin Celaleyn Tefsirleri, Taberi Tefsiri ve son olarak Elmalılı’nın Hak Dini Kurân Dili çok fazla kullanılıyor.

Hadis kitapları arasında; Tahavî’nin Nuhbeleri ve Hadis Usulleri, Kütüb-i Sitte ve sahih hadisler bölümü, Nebevi’nin 40 Hadis’i, Mevzu (uydurma) hadisler ve hadis tarihleri de yine çok kullanılan eserler arasında.

Fıkıh bölümünde; Kuduri’nin Lübâb Tercümesi, İbn Rüşd'ün Bidâyetü'l-müctehid'i, Gazali’nin usul kitapları, Mustasfa, Mehmet Erdoğan’ın Fıkıh Terimleri Sözlüğü, Zuhayli’nin İslam Fıkhı Ansiklopedisi, Ali Haydar ve Öztürk’ün Mecelleler’i, Mavsili’nin El-İhtiyar’ı, İmam Şerahsi’nin Mebsut’u, İmam Şafii’nin El-Umm Şafi Fıkhı, İbn Kudâme’nin El-Muğnî’si, İbni Âbidin’in Redd-ül-Muhtar’ı, Fedâilus-Sahâbe ve Fethu'l-Kadir fıkıh bölümünün en çok kullanılan temel eserleri.

Bilhassa Ömer Nasuhi Bilmen’in ve Hamdi Döndüren’in İlmihal kitapları çok kullanılıyor. Bilmen’in Hukuki İslamiye Kamusu çok önemli.

Tasavvuf bölümü kütüphanede en çok kullanılan bölümümüz. Bu bölümde İbn-i Arabi’nin eserleri sık kullanılıyor. Bu bölümde kitaplar arasında şu çok kullanılıyor diyemeyeceğim çünkü hepsi sıkça kullanılan kitaplar arasında. Genel olarak söylersek; Gazali’nin eserleri, Mevlânâ’nın Mesnevi ve diğer eserleri, tasavvuf sözlükleri, tasavvuf tarihi kitapları yoğun kullanılıyor. Bunlar arasında sayabileceğimiz Mehmet Ali Ayni’nin Tasavvuf Tarihi, Mustafa Aşkar’ın Tasavvuf Tarihi Literatürü, Mehmet Fuat Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, İmam-ı Rabbani’nin kitapları, Aziz Mahmud Hüdâyi’nin eserleri ve onunla ilgili yazılanlar, tezler çok kullanılıyor.

Akaid ve Kelam kitapları arasında; kıyamet ve ahiret bölümleri çok kullanılıyor. Bunlar arasında ilk aklıma gelen Maverdi’nin Edebüd Dünya Ved Din eseri sık kullanılıyor.

Mezhepler tarihi bölümünde; Muhammed Ebu Zehra’nın Mezhepler Tarihi okunuyor.

İslam tarihinde de kütüphane olarak güçlüyüz. Vecdi Akyüz’ün Asr-ı Saadette İslam’ı, İbn-i Kesir’in İslam Tarihi ve çok önemli olarak da Asım Köksal’ın İslam Tarihi en çok okunanlar arasında.

Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) hayatı bölümünde; Ramazan el-Buti’nin Fıkhu's-Siyre’si, Muhammed Hamidullah’ın İslam Peygamberi, İbn-i Hişam’ın Siret-i, Mehmet Yaşar Kandemir’in Şifa-i Şerif’i, Kadı Iyaz’ın Şifa-i Şerif’i, Osman Nuri Topbaş Hoca’nın Hz. Muhammed Mustafa ve peygamberimizle ilgili yazdığı kitaplar, Yusuf Kandehlevi’nin Hayatü's-Sahabe’si ve bu bölüme ek olarak dört halife dönemi kitapları çok sık kullanılıyor.

Sosyoloji bölümünde; İbni Haldun’un Mukaddime’si en temel eser olarak çok okunuyor. Cemil Meriç’in kitapları yine ilk sırada sayabileceğimiz kitaplardan.

Eğitim bölümünde; Zernuci’nin Talimü'l Müteallim’i, Abdulfettah Ebu Gudde’nin İlim Yolunda ve Zamanın Kıymeti eserleri çokça kullanılıyor.

Bu sıralarda İslami ekonomi-iktisat ve faiz bölümü çok kullanılıyor. Bunun yanı sıra roman ve deneme kitapları arasında çok okunan yazarlar şöyle: Reşat Nuri Güntekin, Elif Şafak, Ahmet Hamdi Tanpınar ilk aklıma gelenler. Mustafa Kutlu kitapları peynir ekmek gibi gidiyor. Necip Fazıl Kısakürek’in her türlü eserini sayabiliriz. Nihal Atsız, Orhan Pamuk, Emine Şenlikoğlu yine okunan isimler arasında. Denemeler arasında Cemil Meriç, Sezai Karakoç, Rasim Özdenören, İsmet Özel gibi yazarların kitapları okunuyor. Rus edebiyatından Dostoyevski ve Tolstoy’un kitapları; Arap ve Fars edebiyatında Kelile ve Dimme, Bostan ve Gülistan, Muallakatü"s Seba çokça okunuyor.

Son olarak tarih bölümünde; Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si, Aliya İzzetbegoviç’in kitapları, İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Osmanlı Tarihi, Osmanlı Tarihinde Türkler adlı 21. ciltlik dev eser ve bilhassa Osman Nuri Topbaş Hoca’nın Osmanlı kitabı çok kullanılıyor. Ayrıca şahıs biyografilerinin, Ortadoğu ve Balkan kitaplığının da ilgi gördüğünü söyleyebiliriz.”

Kışın sıcak, yazın serin ve sessiz, küçük bir ortamda çalışmak isteyen kütüphaneciler için İLAM Kütüphanesi’nin Küçük Çamlıca’daki adresi şöyle: Küçük Çamlıca Mah. Çilehane Yolu Cad. No: 12 Üsküdar / İstanbul. (İstanbul’da Avrupa yakasından gelenler metrobüsle Acıbadem durağında inip, 6 numaralı otobüs veya dolmuş ile Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi durağında inerek, İLAM Kütüphanesi’ne kolayca ulaşabilir.) İLAM Kütüphanesi’nin telefonu 0216 428 39 60, dahilisi 272.

İnternet üzerinden katalog taraması yapılan İLAM kütüphanesinde arama yapmak için tıklayabilirsiniz: http://www.ilam.org.tr/kutuphane/

Kaynak: Dünyabizim

İslam ve İhsan